Jedną z większych zmian jaka czeka kobiety po ślubie jest zmiana nazwiska. Jednak nie zawsze. Zwyczajowo w naszym kraju przyjęło się, że kobieta przybiera nazwisko męża, ale okazuje się, że w tym zakresie panuje dość duża dobrowolność. O tym, jakie nazwisko będziecie nosić po wstąpieniu w związek małżeński oraz jak będą nazywały się Wasze dzieci, decyduje oświadczenie złożone przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.
Kwestię zmiany nazwiska reguluje art.25 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Daje on małżonkom możliwości:
W polskiej tradycji przyjęło się, że to żona przybiera nazwisko męża albo dodaje je do swojego dotychczasowego. Zgodnie z prawem mężczyzna, także może dokonać zmiany nazwiska.
W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe. Pamiętajcie, że po zawarciu związku małżeńskiego i sporządzeniu aktu małżeństwa nie możecie już zmienić wybranego nazwiska.
Jeśli w trakcie małżeństwa stwierdzicie jednak, że wasz wybór był błędny, przychodzi do Was z pomocą prawodawca. Zgodnie z ustawą z dnia 17 października 2008 o zmianie imienia i nazwiska art.4 zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów w szczególności gdy dotyczą zmiany:
Decyzję o wyrażeniu zgody na zmianę imienia lub nazwiska bądź o odmowie wyrażenia zgody na zmianę imienia lub nazwiska wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego.
Kwestia zmiany nazwiska po rozwodzie jest dużo łatwiejsza. Małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. W tym celu wystarczy by w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie, złożył przed kierownikiem USC oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska.
Jeśli po ślubie zdecydowaliście się przyjąć wspólne nazwisko, to Wasze dzieci również będą je nosiły. Gdy jednak wybraliście inna opcję, musicie złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie określające nazwisko Waszych przyszłych dzieci. Możecie wskazać, że dziecko będzie nosiło nazwisko jednego z Was albo nazwisko, które powstanie z połączenia obu (nazwisko matki i dodane do niego nazwisko ojca). Jeśli nie złożycie zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska, dzieci będą nosiły nazwisko dwuczłonowe, które powstanie z połączenia Waszych nazwisk (nazwisko matki i dodane do niego nazwisko ojca).
Dość ciekawą kwestią jest posługiwanie się nazwiskiem zmienionym wskutek zawarcia związku małżeńskiego, gdy wyrokiem sądu stwierdzono nieistnienie takiego małżeństwa (czyli takie małżeństwo nigdy nie zostało zawarte w świetle prawa). Taka osoba nie powraca do nazwiska sprzed małżeństwa, lecz przestaje używać zmienionego nazwiska, ponieważ w rzeczywistości nigdy nie nabyła praw do jego noszenia.
Podejmując decyzję o wyborze nazwiska, warto przedyskutować tą kwestię z partnerem. Poza przyjętym zwyczajowo istnieje kilka innych wariantów, dlatego na pewno dojdziecie do jakiegoś konsensusu.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2018,poz.950;2019, poz. 303, poz.1146)
Ustawa z dnia 17 października 2008 r o zmianie imienia i nazwiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 220, poz. 1414)